ΤΙΜΟ ΜΕΡΚΟΥΡΗ
ΔΑΚΡΥ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
( Α ν θ ο λ ό γ ι ο )
Ι. Η λεωφόρος του πόνου
ΠΟΤΕ ΘΑ ΦΥΓΕΙ
Ο πόνος κατοικεί στην πόλη μου.
Στην γειτονιά μου είναι το σπίτι του.
Δίχως χτύπους στην πόρτα, απροσδόκητα
μπήκε στη ζωή μας.
Ω, τι πένθιμη, τι θλιβερή συγκατοίκηση!
Τώρα οι κουβέντες μας μοιάζουν με μνημόσυνα
και τα λουλούδια στη βεράντα μυρίζουν θυμίαμα.
Μα πότε θα φύγει, να πάει στον αγύριστο,
για να ευωδιάσει και πάλι αγάπη το
τριαντάφυλλο;!
Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ «1 ΜΑΗ»
Δεν μπορώ πια περίπατο να βγω
στη
λεωφόρο 1 Μάη, στους Αγίους Σαράντα,
όπου ο ήλιος λάμπει παγερά
σαν
αναμνηστική στήλη
και τα νέον φεγγοβολούν στα βλέφαρα του σούρουπου
σαν δάκρυα στα μάτια της μάνας του Υσέν
Ατσάκο.
Σ’ αυτή τη λεωφόρο,
που την πένθιμη πομπή των λουλουδιών
στην
άκρη της άνοιξης
την οδηγούν δυο πέτρινα περιστέρια
και η ζωή σταμάτησε στα δεκατρία της χρόνια.
Εδώ ο πόνος έχει όνομα μικρού παιδιού
κι ο θάνατος ονομάζεται κράτος.
ΕΙΚΟΝΙΣΜΑΤΑ
Τα Εικονίσματα στις άκρες των δρόμων
μοιάζουν με αστυνομικούς σε κατάσταση
πολιορκίας
που σου παγώνουν την καρδιά, καθώς σου λένε:
Απ’ εδώ πέρασε ο θάνατος, απαγορεύεται η χαρά!
Δίπλα τους οι άνθρωποι βαδίζουν αργά, σιωπηλά,
σαν να πατούν σε νωπές πληγές,
σαν να αποφεύγουν να ξυπνήσουν τη θλίψη
στα
χαμόγελα,
τα σταμπαρισμένα χαμόγελα στην πορσελάνη.
Τα Εικονίσματα στις άκρες των δρόμων,
είναι σαν κεριά σε νεκροταφείο, που μόλις ανάψανε.
Μπροστά τους οι μέρες μας περνάνε σαν πομπή.
ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΞΕΝΙΤΕΥΤΗΚΑΝ…
... και στο κατώφλι του σπιτιού μου
ένα λευκό τριαντάφυλλο καμαρώνει.
Τα πρωινά που βγαίνω
με ξεπροβοδά με δάκρυα και λυγμούς.
Κι όλο κάτι μου λέει με αναστεναγμούς.
Μα να το κόψω δεν μπορώ,
γιατί δεν έχω σε ποια να το προσφέρω!
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΑ
Είναι ένα σπίτι εκεί στο Νότο,
μικρό, σωστό κουκλόσπιτο. Με παράθυρα
καλυμμένα από τα βλέφαρα της κληματαριάς
και με τη συκαμιά στο κατώφλι, που της
ξεράθηκαν
οι παλάμες των φύλλων στα κλαδιά,
δίχως να πει την ευχή Καλωσόρισες, γιέ μου!
Είναι ένα σπίτι εκεί στο Νότο, σιωπηλό,
σαν γριούλα ξεχασμένη.
Κι ένα ρυάκι, που περνάει στο κατώφλι του
σαν τη γραμμή της μοίρας
μες την λιμνούλα της αυλής μαζεύει όλα τ’
άστρα,
μα δεν μπορεί να του ομορφύνει τα γεράματα.
Αχ, το μικρό το σπίτι εδώ στο Νότο,
είναι το σπίτι όλων μας!
ΣΤΙΓΜΗ
Γαλήνη στη θάλασσα
κι η βροχή να ψιχαλίζει.
Είναι αλήθεια φθινόπωρο
ή μήπως η γενέτειρά μου με το μαντίλι της
νύχτας
κατεβασμένο στο μέτωπο,
θρηνεί;!
Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Ο Κωνσταντίνος κίνησε να φέρει τη Δοκίνα,
την αδερφή του, που δεν ήρθε στις εννιά κηδείες
γιατί ο σύζυγος την υποχρέωνε
να κάνει πεζοδρόμιο.
Δίχως άλλο θα τη φέρει!
Γι’ αυτό και ανασηκώθηκε από τον τάφο,
για να μην κλαίει η μάνα του τους ζωντανούς της
ως
νεκρούς
και να μην καταριέται τους νεκρούς της
ως έκφυλους και παραστρατημένους ζωντανούς.
ΑΣΚΟΠΑ
Παρότι σήμερα δεν δολοφονήθηκε κανείς
ετούτη η μέρα είναι θλιβερή.
Δεν αποκρίθηκα στον χαιρετισμό του Αποσπερίτη,
ούτε και στο τριαντάφυλλο μίλησα,
γιατί ετούτη η μέρα χάθηκε άσκοπα
και δεν την ξαναβρίσκω.
Έφυγε δίχως φιλί, δίχως αγάπη.
ΟΙ ΓΡΙΕΣ ΤΟΥ ΒΟΥΡΚΟΥ
Η σκουριά της μοναξιάς κατατρώει τις μέρες
τους.
Τα πρωινά βγαίνουν στο κατώφλι
κρατώντας τη σιωπή στην αγκαλιά τους,
ψιθυρίζοντας παραμύθια που δεν ειπώθηκαν ποτέ
για τα εγγόνια που γεννήθηκαν στην ξενιτιά.
Ύστερα πιάνουν κουβέντα με τους νεκρούς
για τους παλιούς καιρούς.
Τους λένε και τα νέα τα μαντάτα, που πονούν.
Κι ύστερα τα βράδια στρώνουν τα άδεια
κρεβάτια,
ανάβουν ένα κερί,
προσεύχονται στον Αϊ Σπυρίδωνα
να μην τις λησμονήσει εδώ στη γη.
ΑΡΧΗ
Εν αρχή ην ο λόγος
κι ο πρώτος λόγος είναι Θάνατος.
Έτσι διαβάστηκε το Ευαγγέλιο τούτη την άνοιξη
στην πόλη μου.
Πικρή άνοιξη…
λυπητερό Ευαγγέλιο!
Εγώ θα γράψω το Ευαγγέλιο της αγάπης.
ΕΤΟΣ ’97
Λύγισαν οι ώμοι μου
απ’ το βάρος των
φέρετρων.
Άσπρισαν τα μαλλιά μου σε μια μέρα
από την φρίκη που είδαν
τα μάτια μου.
Έτσι βαδίζω στον Γολγοθά της ζωής
κρατώντας το φορτίο τούτου του έτους
σαν σταυρό στην πλάτη μου.
ΤΟ ΣΚΑΦΟΣ
Το ταχύπλοο διασχίζει τη θάλασσα
προς άλλες ακτές, μακριά.
Πεταλούδα του έρωτα
βραχήκαν τα φτερά σου.
Το ταχύπλοο φεύγει, φεύγει
και πίσω αφήνει μόνον ένα όνομα.
Κυπαρίσσι του πόνου
ψήλωσες στην καρδιά μου.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Μην μαζεύετε κοχύλια στις ακτές του Ιονίου,
ετούτα τα λευκά,
μικρά φέρετρα.
Μέσα τους δεν θα βρείτε μαργαριτάρια,
ούτε την κατοικία της Αφροδίτης.
Κι αν τ’ ακουμπήσετε στ’ αυτί σας
ο ήχος που θ’
ακούσετε
δεν είναι το τραγούδι των Σειρήνων,
σας διαβεβαιώνω!
Είναι η στερνή κραυγή
των πνιγμένων φυγάδων,
που δεν μπόρεσε να φτάσει ως στο σπίτι τους,
και κούρνιασε εδώ μέσα.
Μην μαζεύετε κοχύλια στις ακτές του Ιονίου,
κοχύλια που στην κεφαλή τους
φωτίζει σαν κερί η λυχνία της θάλασσας.
ΣΤΑ ΕΞΑΜΙΛΙΑ
Οι κομμένες πορτοκαλιές
μοιάζουν στο ηλιοβασίλεμα
σαν οι σταυροί στα μνήματα.
Ένα σκοτωμένο όνειρο
κάτω από τη λεμονιά,
ένα άπτερο τραγούδι
κάτω από την ελιά…
κι ένα φεγγαρίσιο φως από ψηλά
να
λιώνει σαν κερί.
Εδώ στα Εξαμίλια
ο πόνος γλιστράει
πάνω στα κύματα.
Η ΑΝΟΙΞΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΡΘΕ
Στην πόλη μου εφέτος
η άνοιξη δεν ήρθε.
Τα λουλούδια φοβούνται
μήπως γίνουν νεκρικά στεφάνια.
Τα πουλιά σιωπούν. Κι ο Απρίλης
ρίχνει χιόνι στα μαλλιά των μανάδων
που κάθονται στην ακτή της μοναξιάς
με το βλέμμα προς τη θάλασσα.
Δεν ήρθε ούτε φέτος η άνοιξη!
Δεν ήρθε.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ
Πλήθυναν οι νεκροί, χώρος δεν υπάρχει πια..
Για τα παιδιά που φονεύτηκαν πρόσφατα
κατεδαφίστηκε η περίβολος,
κόπηκαν οι μπουκαμβίλιες, οι αγαύες,
η λεμονιά που μιλούσε
με τη θάλασσα.
Στην είσοδο έμεινε μόνο το κυπαρίσσι.
Τώρα ο Δήμος συζητά περί νέου νεκροταφείου,
στους λόφους του Βολοντέρ ή του Μπερντενές.
Μα, γιατί να μην το φτιάξουμε
στο
κέντρο της πόλης,
τι διαφορά έχουμε εμείς από τους νεκρούς;!
Σκοτωμένοι εκείνοι, πεθαμένοι εμείς.
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Ετούτο το χωριό πεθαίνει
και
πάνω το φεγγάρι
σκουπίζει τα δάκρυα των άστρων
με το μαντίλι των σύννεφων.
Στα περβάζια των παράθυρων
ακουμπάνε
τα βάτα
κοιτάζονας τις άδειες κούνιες
στους οντάδες.
κι η κληματαριά με τα κλαριά της
πιάνει
τους κροτάφους της σκεπής.
Χορτάριασαν οι δρόμοι του
κι άνοιξε νωπός – της ξενιτιάς ο δρόμος.
ΜΕΡΑ ΜΑΡΤΙΟΥ, Η ΩΡΑ ΟΚΤΩ
Ετούτη η μέρα –
πληγή που μόλις άνοιξε.
Τα λουλούδια
την τυλίγουν σαν επίδεσμοι.
Η πρωινή ώρα 8
της έμεινε σαν σφαίρα σφηνωμένη στο πλευρό.
Πονάει πολύ ετούτη η μέρα,
γιατί πρωί - πρωί, η ώρα οκτώ
το αίμα το ζεστό
έβαψε
το τριαντάφυλλο ερυθρό.
ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Η ελευθερία με χτύπησε σαν σφυρί στο κεφάλι
και με τρέλανε,
χειρότερα από τη
δικτατορία.
Ομολογώ, δεν μου ρίξανε σε ενέδρα,
για να χαραχτεί το όνομά μου σε μαρμάρινη
πλάκα,
μα, τούτη η ανηφόρα μήπως είναι ο
Γολγοθάς
που στήνουν ικρίωμα να σταυρώσουν την αγάπη
μου;
Που είναι οι φίλοι μου, μήπως έγιναν εχθροί
ή μήπως εγώ εχθρός τους έγινα;!
Πες μου, δεν είναι όνειρο ετούτη η ελευθερία
που με παγίδευσε
στον
πόνο και στην αμφιβολία;
ΕΙΧΑ ΜΙΑ ΑΝΙΨΙΑ
… που έλεγε πως τ’ άστρα
είναι λευκά
τριαντάφυλλα,
και φυτρώνουν στους λειμώνες
τ’
ουρανού, ψηλά.
Κι οι μετεωρίτες, έλεγε, είναι γαρύφαλλα
που ο θεός τα πετά σ’ εκείνους που αγαπά.
Μάζεψέ μου για την barby, μου έλεγε,
ένα
μπουκέτο με άστρα
ή τουλάχιστον τρεις τέσσερις μετεωρίτες.
Είχα μια ανιψιά, μια μικρή ανιψιά.
Σε πιο άστρο, άραγε, τώρα να την ψάξω;
ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΟ
Σήμερα για μεσημεριανό
είχα το κεφάλι ενός παλιού μου φίλου.
Τι ωραία ξέρουμε να τρώμε τα κεφάλια
ο ένας τ’ άλλου!
ΤΟ ΕΡΩΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Χθες η αστυνομία
συνέλαβε
ένα ερωτικό τραγούδι
στην κεντρική λεωφόρο με τις ιερόδουλες.
Σήμερα κιόλας, ξεκίνησε η δίωξη
κατά του παραβάτη των ηθών της εποχής.
ΤΟ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
Αν και ποτέ δεν μ’ αγάπησες
δεν μπόρεσα να σε μισήσω.
Φύτεψα τ’ όνομά σου στις βραγιές των ονείρων
μου
σαν δενδρύλλιο τριανταφυλλιάς
που το φυτεύεις το Φεβρουάριο.
Έρχεται ο Μάρτης και βγάζει μπουμπούκια
έρχεται ο Απρίλης και βγάζει βλαστούς
σαν χαμόγελα
που σου κομματιάζουν
την καρδιά.
ΛΟΓΙΑ ΑΓΑΠΗΣ
Σαν τα ροδοπέταλα με ραίνουν
και κάνουν τη ζωή μου Απριλομάη.
Τι ροδώνα φτιάχνεις στην καρδιά σου,
τι ροδώνα απέραντο για μένα!
ΟΙ ΖΗΤΙΑΝΟΙ
Οι ζητιάνοι, σαν τα ξεραμένα τριαντάφυλλα
πεταγμένα στις άκρες των δρόμων.
Είναι απίστευτο να υπάρχουνε ζητιάνοι
σε τούτην την πόλη της αγάπης.
και του ήλιου.
ΙΙ. Το δάκρυ της θάλασσας
Ο ΣΟΦΡΑΣ
Φτωχός ο σοφράς μας, μια φέτα ψωμί
αλειμμένη με φως φεγγαρίσιο
και τριγύρω ένα σμήνος παιδιά που τσιμπολογούν
παραμύθια.
Πάνε νωρίς για ύπνο, πάνε να σελώσουν τα
όνειρα
για να πετάξουν μακριά στον πατέρα.
Αχ Αλβανία μου, πατρίδα
των
προσφύγων.
ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
Καθισμένη η πόλη στα κατώφλια των σπιτιών
κι ένα απελπισμένο φεγγάρι,
που
αποπειράται να πνιγεί.
Ούτε και σήμερα
δεν ήρθαν τα παιδιά από την ξενιτιά.
Ούτε αύριο θα ’ρθουν.
Απ’ τα χυμένα δάκρυα πικράθηκε η θάλασσα.
ΚΑΙ ΤΟΥΤΟ ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
…το άροτρο δεν όργωσε τα χωράφια του Βούρκου.
Η σιωπή διβολίζει τον πόνο.
Και στο ηλιοβασίλεμα
τα βάτα να μαυρολογούν σαν ουλές.
ΤΡΙΠΤΥΧΟ
Στη Νίτα
Ι
Αυτό το πάρκο, που βαδίζεις ανέμελα,
είναι
η καρδιά μου
κι αυτά τα λουλούδια που χαϊδεύεις,
είναι
τα όνειρα μου.
Τώρα που σε γνώρισα
θέλω να ζήσω και να πεθάνω σαν ρόδο το Μάη.
ΙΙ
Αυτό το παγκάκι, που κάθισες, δεν είναι παρά
μια
πέτρα
που κάποτε την είχα βάλει στην καρδιά μου.
Μην απορείς,
στην καρδιά μου θα βρεις λείψανα από αγάπες
που μπορείς να τα θαυμάσεις σαν αρχαία
χαλάσματα.
ΙΙΙ
Ορφανός όπως ο Αυγερινός. Σιωπηλός όπως εκείνος,
έχω τον ουρανό μου και την αγάπη μου.
Θα το πρόσεξες, σίγουρα, το χαμόγελο μου,
έχει περισσότερα ουράνια τόξα απ’ ότι όλη η
άνοιξη,
κι η χορωδία των άστρων συνοδεύει το τραγούδι
μου,
προσκαλώντας τη Μεγάλη Άρκτο σε χορό.
Λοιπόν, σου χαρίζω την καρδιά μου
με ουράνια τόξα πάνω από χαλάσματα
και τη συναυλία των ονείρων
να παίζει τον ύμνο της αγάπης.
Δεν ξέρω που είναι η πόρτα της άνοιξης,
μα τα χείλη σου είναι για μένα η πόρτα της
ευτυχίας.
ΓΛΑΡΟΣ ΠΟΥ ΒΟΥΤΑ…
Είναι γλάρος που βουτά ή μήπως
λευκοντυμένο κορίτσι, τόσο λυπημένο
που πέφτει να πνιγεί;
ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
Συνηθισμένη μέρα. Οι συζητήσεις
σαν ποτάμια χύνονται στο φράγμα του πόνου
και στα μάτια μας λαμποκοπά η θλίψη.
Ξεχάσαμε πώς είναι το γέλιο. Τα βράδια,
καθώς στεκόμαστε στο
κενό και τη σιωπή
βλέπουμε τ’ αστέρια να φεύγουν για την ξενιτιά.
Άραγε, κανένα άστρο δεν θα λάμψει
πάνω
απ’ την πόλη
και κανένα παιδί δεν θα σφυρίξει στο δρομάκι;
ΔΕΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΜΕ
Δεν καταλάβαμε πότε έφτασε το φθινόπωρο!
Μέχρι που ξαφνικά είδαμε πεσμένα φύλλα
σαν κομμάτια από σχισμένο δια τη βίας φουστάνι
και την μικρή αμυγδαλιά να τρέμει στον άνεμο
σαν βιασμένο κορίτσι.
Τότε προσέξαμε πως τα κορίτσια του γυμνασίου
περνούσανε στο δρόμο συλλογισμένα.
ΙΣΩΣ ΕΡΘΕΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Πως ήρθε έτσι τούτο το Σάββατο, σιωπηλό,
σαν
να μην είναι Σάββατο –
κι η σιωπή δεν είναι παρά ύμνος της μοναξιάς.
Οι δείκτες του ρολογιού μοιάζουν με κλαριά
καμένων
θάμνων σε βουνοπλαγιά,
που αναδεύονται από τον άνεμο,
μα
πάντα εκεί.
Πρέπει το δίχως άλλο να περάσω την Κυριακή
όπως μέσα από καψαλισμένη γη
με χόβολη και αθρακιές
για να φτάσω στη Δευτέρα
που με περιμένει το χαμόγελο ενός ανθισμένου
τριαντάφυλλου.
κι ανεμίζει σαν σημαία σε πρύμνη καραβιού.
Και δεν θέλω καν να σκεφτώ ότι η Δευτέρα
θα ’ναι
μόνη.
Αλλιώς να μην έρθει.
ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Τώρα εδώ,
τα τραγούδια γεννιούνται σαν νεκρά μωρά.
Και το χειρότερο,
δεν υπάρχει κανείς να το ενταφιάσει.
ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
Φτάνω σαν θαλασσοταραχή.
Τα κύματα είναι οι ρυτίδες στο μέτωπο μου,
ο αφρός είναι τα πρόωρα ασπρισμένα μαλλιά μου.
Σας έστειλα τους γλάρους σαν κάρτες
Χριστουγέννων.
Τις λάβατε;
Έρχομαι. Και πάλι θα επιστρέψω με την άμπωτη,
γιατί με περιμένει κι άλλο ξόδι.
Κόσμε μικρέ, με δάκρυα σταγόνες
κι
έμμετρες θύελλες,
τον πόνο μου τον κλαίει κι η θάλασσα.
ΣΟΥΡΟΥΠΟ
Α, τούτη η θάλασσα που ξεκινάει απ’ την καρδιά
μου,
κι αυτοί οι γλάροι που βουτάνε
αναζητώντας τους πνιγμένους πρόσφυγες!
Τα όνειρα μου έφυγαν με σκάφος
κι ο αφρός είναι σαν δέσμες ασπρολούλουδων,
ριγμένες στο πέλαγος.
Ποιος τις έριξε, άραγε;
Το φεγγάρι σιωπά. Δεν είδε τίποτα.
Δεν είχε προβάλλει ακόμα.
ΜΑΤΙΑ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ ΣΤΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ
Βλέφαρα σαν κυπαρίσσια βαμμένα με ρίμελ,
σκιάζουν τα νεκρά όνειρα
ενταφιασμένα στις αποχρώσεις του γαλάζιου
των
ματιών.
Πόσοι τάφοι, πόσοι σταυροί υπάρχουν εκεί μέσα!
ΦΟΝΟΣ
Τον σκότωσα τον εχθρό μου.
Τώρα η μαυροφορεμένη μάνα του θρηνεί έμμετρα.
Μα γιατί μοιάζει τόσο πολύ με την μάνα μου;!
ΟΙ ΚΛΑΙΟΥΣΕΣ ΙΤΙΕΣ
Μην φυτεύετε στο πάρκο της πόλης κλαίουσες
ιτιές
με λιτά μαλλιά σαν μοιρολογίστρες σε κηδεία.
Κλαίουσες που μοιάζουν να σε προσκαλούν
για να θρηνήσεις έμμετρα.
Δεν ήταν αρκετά
τα δάκρυα που χύσαμε τα χρόνια αυτά;
ΕΝ ΠΛΩ ΠΡΟΣ ΟΤΡΑΝΤΟ
Ταξιδεύουμε λικνιζόμενοι στο κατάστρωμα
σαν πένθιμη πομπή προς τα μνήματα.
Αυτός ο άνεμος που λυσσομανά
μην είναι κραυγή ναυαγού που ζητάει βοήθεια;
Τα κύματα που ρίχνονται στην πλώρη
και
στην πρύμνη
μοιάζουν με απλωμένα χέρια γυναικόπαιδων.
Ο ήλιος βασίλεψε στα βλέφαρα του ορίζοντα
σαν μάτι κατακόκκινο απ’ το πολύ το κλάμα.
Και ταξιδεύουμε λικνιζόμενοι στο κατάστρωμα
σαν πομπή προς τα μνήματα.
ΟΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ
Ω, τούτες οι Κυριακές του Μάρτη,
οι Κυριακές του Μάρτη και του Απρίλη!
Τούτες οι Κυριακές των μνημόσυνων,
μαυροντυμένες στους δρόμους της πόλης μου.
Τούτες οι Κυριακές φοβάμαι μην μπούνε στη ζωή
μου
σαν οι γριές του Μάρτη
και μου παγώσουνε παντοτινά την άνοιξη.
Ω ναι, τις φοβάμαι τις Κυριακές του Μάρτη,
τις φοβάμαι!
ΣΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ
Πέρασε και τούτη η μέρα με δάκρυα και θρήνους
και ρόγχους της θάλασσας.
- Γιατί να συμβαίνει έτσι;
Ήρθε το σούρουπο. Κοιμηθείτε, ρε παιδιά.
Ξαγρυπνούν και λιώνουν
οι μανάδες για σας.
ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ
Ω, τι όμορφα κορίτσια έχει η πόλη μου
που σιωπηλά συνομιλούνε με τη μοναξιά!
Ποιος άραγε να σκότωσε τον έρωτά τους;!
ΑΤΥΧΟΣ
Θα τον σφάξω τον πετεινό του γείτονα,
θα τον σφάξω,
γιατί με ξύπνησε
την ώρα που ήρθες στ’ όνειρο μου
και δεν πρόλαβα να σε φιλήσω, ούτε καν
να
σου μιλήσω.
Άτυχος που είμαι!
Ακόμα και στα όνειρα είμαι άτυχος.
Θα τον σφάξω τον πετεινό του γείτονα,
θα
τον σφάξω!
H ΣΕΛΗΝΗ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Αχ, η σελήνη του Αυγούστου,
η σελήνη που μ’ αφήνει άυπνο, που με τρελαίνει,
καθώς τρέχει στα κύματα και πίσω σέρνει τ’
άστρα
όπως εσύ που έφυγες, σέρνοντας πίσω τα όνειρα.
Α, τρέμω για τη σελήνη του Αυγούστου,
όπως για τα κορίτσια, που φεύγουν βιαστικά,
με
τα σκάφη,
φοβάμαι μήπως γίνει πόρνη.
ΑΝΗΜΕΡΑ ΤΟ ΜΕΓΑ ΠΑΣΧΑ
Στη Μίνα
Αυτή η μαυροφορεμένη γυναίκα
στην
πόρτα της εκκλησίας
δεν είναι η Παναγιά. Είναι η αδελφή μου,
που προσμένει την ανάσταση του σκοτωμένου
αδελφού
μου.
Ω άνθρωποι, δεν μπορείτε να τη βοηθήσετε,
αφήστε την στον πόνο της!
Γιατί η καρδιά της αδερφής δεν μπορεί να
δεχτεί
ότι για τους θνητούς δεν υπάρχει ανάσταση.
ΣΑΝ ΚΥΜΑ
Στην πόλη μου
μην την αποζητάτε!
Η αγάπη έρχεται μόνη της και σε βρίσκει.
Έρχεται σαν κύμα και σαν κύμα γλιστράει.
ΙΙΙ. Η κραυγή του γλάρου (2004)
ΤΟΥΤΗ Η ΠΟΛΗ
Τούτη η πόλη
δεν είναι απλά στο σχήμα της καρδιάς μου.
Είναι η ίδια η καρδιά μου απλωμένη στις ακτές.
ΟΤΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΑΠΡΙΛΗΣ
Ω ναι, όσες φόρες έρχεται ο Απρίλης
η Άνοιξη κουρνιάζει τρομαγμένη στα δρομάκια
της
συνοικίας μου.
Εμείς βαδίζομε με αργό βήμα,
τα τριαντάφυλλα κλίνουν την κεφαλή τους
και μια μάνα αρχίζει το θρήνο για το
μοναχοπαίδι της.
ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ
Τούτος ο ρόγχος του κύματος στην αμμουδιά,
ο γλυκός ρόγχος του κύματος στην αμμουδιά,
ω, τούτος ο ρόγχος του κύματος,
σας
ορκίζομαι
είναι το τελευταίο νανούρισμα της μάνας μου
που το τραγούδησε για μένα
καθώς
έφευγε.
Η ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΣΤΟ ΜΙΛΑΝΟ…
… κι εκείνος έχτισε στην πόλη νέο σπίτι,
όμορφο.
Μόνον που τα παράθυρά του είναι κάπως μικρά
σαν χαμηλωμένα μάτια από ντροπή.
ΠΛΗΓΩΜΕΝΗ ΑΝΟΙΞΗ
Την πυροβόλησαν και σέρνεται στην κοιλάδα
στάζοντας παπαρούνες απ’ την ζεστή πληγή.
Ω, ναι, την πυροβόλησαν, μωρέ, στο κατώφλι
του
Απρίλη
και οι μαργαρίτες αναμένανε,
με χαμηλωμένο το κεφάλι σαν μοιρολογίστρες.
ΤΟ ΝΥΦΙΚΟ
Τούτο το λευκό νυφικό με σμαραγδένια όνειρα,
ραμμένο,
που διπλωμένο έμεινε σε χάρτινο κουτί
όπως ο σκοτωμένος μες το φέρετρο,
ω, τούτο το άσπρο νυφικό που μαύρισε απ’ τον
πόνο
μας γέμισε το σπίτι με την λύπη του.
ΜΟΥΖΙΝΑ
Σε λαϊκό μοτίβο.
Ι
- Άνοιξή μου, πούθε είσαι;
- Απ’ της πέρδικας τα μέρη.
- Πες μου, η πέρδικα τι κάνει,
μήπως
κλαίει, μην τραγουδά,
που
κανείς δεν την ακούει
γιατί
παν στην ξενιτιά;
Αχ
Μουζίνα μου γλυκιά.
ΙΙ
- Πούθε είσαι συ χειμώνα;
- Απ’ την έρημη Μουζίνα.
Σ’ όλα τα κατώφλια
σ’ όλες τις γωνιές
κούρνιασε ο χειμώνας
κι ούτε ένα νανούρισμα.
δεν ακούς ποτές.
Έρημη Μουζίνα.
ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΤΩΝ ΣΠΙΤΙΩΝ ΜΑΣ
Τα μικρά μας σπίτια σαν ανοιγμένα κοχύλια
στην
ακτή
και τα κορίτσια που βγαίνουν από μέσα τους
όμορφα
σαν Αφροδίτες.
Μη μου μιλάτε για την αγάπη,
γιατί
με πιάνουν κλάματα,
όταν τις βλέπω να λιώνουν με το βλέμμα
προς
τη θάλασσα.
ΤΕΛΗ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΥ
Ανήσυχη η θάλασσα. Και οι γλάροι να πετούν
πάνω
της
σαν οι ψυχές των πνιγμένων φυγάδων
που
δεν αναπαύονται.
Μη βλέπετε τα κύματα που σπάνε στα βράχια,
γιατί οι σταγόνες τους μοιάζουν
με τα γκρίζα μαλλιά των μανάδων που κλαίνε
στην
ακτή.
ΜΟΝΑΧΟΣ
Είμαι μονάχος, μονάχος
δίχως έναν φίλο, δίχως ένα όνειρο,
δίχως ελπίδα,
πιο μονάχος ακόμα κι από τη μοναξιά.
Η ΚΟΡΗ ΜΟΥ
Η μικρή μου κόρη,
ταραγμένος
ύπνος
και
κρυφή χαρά
και
ζεστή παλάμη
για
το δάκρυ μου,
πάντοτε
μικρό
το
κοριτσάκι μου.
ΠΥΛΙΟΥΡΗ
Σε τούτη τη βουνοκορφή, μόνο στους ποιητές
και στους θεούς
ταιριάζει το τραγούδι κι η κουβέντα.
Εδώ έχουμε εμείς τα σπίτια μας.
ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΗ ΝΥΧΤΑ
Κρύα που είναι ετούτη η νύχτα!
Κρυώνει ο ζητιάνος καθώς μετρά τα κέρματα:
τι λίγα που είναι, λίγα μου δώσανε!
Ω, θεέ μου,
μήπως οι άνθρωποι της πόλης μου
είναι φτωχοί σαν ζητιάνοι;
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ
Ρυτιδιασμένος σαν αιωνόβια ελιά. Ψαρός
ως
και μέσα στις σκέψεις.
Σίγουρα, είναι ο τελευταίος προφήτης επί γης.
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ
Στη Ζούλη
I
Αγαπημένος βράχος στο κατώφλι
του σπιτιού μου.
Αγαπημένος. Και βαρύς.
Σαν το δάκρυ της αδελφής μου όταν
με
ξεπροβόδισε.
ΙΙ
Απόψε τ’ αστέρια τρελάθηκαν. Χορεύουν
τριγύρω μου
και η Σελήνη μου ψιθυρίζει γλυκόλογα
σαν πονεμένη αδελφή.
Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ
Κόλια Μερκούρη των κοπαδιών,
δάκρυ των θρήνων μου ζεστό.
Χέρι δεξί των αρχηγών,
στίχε βαρύ των τραγουδιών.
Πόρτα μονίμως ανοιχτή,
πικρέ μου θρύλε της φυλής.
Η ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ
Δεν είναι που ανησυχώ για τα καινούργια
μπεντένια,
τρέμω μην ακούσω μιαν αυγή το κέρας
του
πολέμου.
Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΓΡΑΜΜΗ
Ένας φίλος, καθώς μιλούσε για την πράσινη γραμμή της
Κύπρου την ονόμασε «μαύρη γραμμή» κι εμένα μου θύμισε την ταινία που έδεσε στο μπράτσο ο πατέρας μου
όταν σκοτώθηκε ο αδερφός μου.
Όχι πράσινη γραμμή, μαύρη ταινία
όπου μια χώρα ολόκληρη στο μπράτσο την
κρατάει.
Οι πόλεις την κρατούν στα πάρκα των
ερωτευμένων,
το ποτάμι την έδεσε στη γέφυρα,
ο ποιητής την έδεσε στο στίχο του,
ο ουρανός σε ένα άστρο,
η άνοιξη στο ουράνιο τόξο της,
και οι μανάδες με την μαύρη την ταινία
τυλίξανε
την καρδιά τους.
ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΘΑΛΑΣΣΙΑ
Το σπίτι μου στην ακροθαλασσιά
μικρό, μικρό σαν δάκρυ!
Κουφάρια ελπίδων φέρνουν στο κατώφλι του
τα
κύματα κι ο άνεμος,
κουφάρια ελπίδων, ναυαγών κραυγές.
Το σπίτι μου κρυμμένο στις κληματαριές, όπως
η πρώτη αγάπη.
Κι η λύπη σα δρυοκολάπτης να χτυπά
τα δέντρα των ονείρων, που δεν άνθισαν ποτέ.
Ω, ναι, θα ήθελα να το κατεδαφίσω
τούτο
το σπίτι με ρωγμές πολλές,
γιατί πέρασε η ζωή μου μέσα στο άγχος,
δίχως να χαρώ τον ύπνο ούτε μια νύχτα.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΜΕ ΕΞΟΦΛΗΣΕΤΕ
Οδηγούς τυφλούς είχα στη νιότη μου
και τώρα δεν μπορώ να χαρώ την ηλιαχτίδα.
Ποιος την αυγή μου, ποιος μου τη χρωστά;!
Πότε θα με ξοφλήσετε;
ΑΡΓΟΠΟΡΗΜΕΝΟ ΡΟΔΟ
Το ρόδο τούτο, γιατί άνθισε το Σεπτέμβρη;
Τι ήθελε να μου θυμίσει;
Τι ξέχασα, τι δεν πρόσεξα;
Α, κι αυτό το χρώμα, το χρώμα των πετάλων
ούτε ακριβώς κόκκινα, ολίγον προς κιτρινωπά!
ΔΙΠΤΥΧΟ
ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΝΟΜΑ
1. ΜΕΘΥΣΑ
Στο όνομά σου κρέμεται η αγάπη μου
σαν η κληματαριά
γεμάτη όνειρα τσαμπιά.
Κι εγώ, πες μου, πως έγινε και μέθυσα
πριν έρθει ακόμα ο Αύγουστος;!
2. ΤΟ
ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΛΕΩ ΣΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Στο όνομά σου χτίσανε φωλιά
τα όνειρά μου σαν πουλιά,
όπου κινούν και κελαηδούνε εν χορώ,
όταν σε σκέφτομαι ή όταν σου μιλώ.
Άσμα ασμάτων
είναι το όνομά σου!
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ
Μαύρη μέρα, μαύρη ώρα, μαύρο ξωτικό
με το φόρεμα της λύπης πάνω από το νυφικό.
ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΣΑΡΑΝΤΑ
Τα πρωινά σαν φιλί και τα βράδια ίδια
η
αγάπη.
Κι εγώ ανάμεσα στο πρωινό και το βράδυ.
Λες να μου φτάσει μια ζωή;
ΚΑΥΓΑΔΕΣ
Καυγάδισαν οι νεαροί της γειτονιάς για σένα.
Έφυγε η μέρα, με τον ήλιο σαν καρούμπαλο
στο
μέτωπο του ορίζοντα,
σαν μάτι πρησμένο απ’ το χτύπημα.
Οι νέοι ονειρεύονται,
κι είναι έτοιμοι να τσακωθούν
και
πάλι αύριο.
ΙV. Το
φεγγάρι της παιδικής μου ηλικίας (2008)
ΑΠΡΙΛΗΣ
Η δροσιά στα πατημένα λουλούδια
είναι δάκρυ των ονείρων μου.
Τον Απρίλη, πιστέψτε με, κι ο αετός
κλαίει από έρωτα.
ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΑ
Θα φτιάξω μια ερωμένη από χιόνι
ετούτο το χειμώνα που κι η φωτιά παγώνει.
Ίσως μου δώσει λίγη ζεστασιά
σ’ αυτό το κρύο
σ’ αυτή τη μοναξιά.
ΤΟ ΝΕΡΟ ΠΟΥ ΠΛΕΝΟΥΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ
Ο Πιλάτος έπλυνε τα χέρια του. Μα το νερό δεν
το ’χυσε.
Μ’ αυτό πλύνανε τα χέρια και τα πρόσωπα τους
νέοι
Πιλάτοι ανά τους αιώνες.
Τώρα το νερό είναι θολό. Και βρώμικο. Όσο
για
καθαριότητα, συζήτηση καμιά.
Μα, τότε γιατί συνωστιζόμαστε κάθε μέρα
για να πλύνουμε τα χέρια μας;
ΕΝΑ ΣΥΝΝΕΦΟ Μ’ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ
Αχ, αυτό το άσπρο σύννεφο που μένει ακίνητο!
Αυτό το μικρό άσπρο σύννεφο
σαν μαντίλι της αδελφής μου
που αρνείται να ξεδιπλωθεί στο Έχε γεια.
Αχ, αυτό το άσπρο σύννεφο που δεν μ’ αφήνει
ν’ ανέβω στο σκάφος και να ξεκινήσω,
γιατί στην άκρη του
λάμπει σα δάκρυ τ’ Άστρο του πρωινού!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Στα Γιάννενα. Δίπλα στο κάστρο. Για ένα
δίφραγκο
τα σπαθιά των ηρώων πωλούνται
στο παλαιοπωλείο.
Ιωάννινα,
2 Νοεμβρίου 2004.
ΕΦΤΑΣΑ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟΣ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ…
... και διόλου δεν θυμήθηκα τον ένδοξο Αλί
Πασά.
Μα σ’ ένα κορίτσι
που στην ακτή της λίμνης περπατούσε
δεν ξέρω γιατί αναζήτησα την κυρά Φροσύνη.
Αχ, πόσο κουρασμένος έφτασα στα Γιάννενα!
ΣΤΑΥΡΩΜΕΝΗ ΑΝΟΙΞΗ
Στον Τόνο Μερκούρη
Την άνοιξη στον τόπο μου την σταύρωσαν
και οι μάνες φόρεσαν τα μαύρα, σαν την
Παναγιά.
Ναι, ο Χριστός σταυρώθηκε στους Αγίους
Σαράντα,
στο
λόφο του Μοναστηριού
και μαζί του σταυρώθηκε η αγάπη.
Εκείνη τη μέρα είχε δώσει το πρώτο του φιλί
γι’ αυτό κι είχε μια χάρη σαν να ’ταν γιος
θεού.
Από τότε αυτό το μέρος έχει μια ομορφιά
όπως ο ουρανός που κρατάει τη λάμψη
ενός
άστρου, που σβήστηκε.
Μα, στη ζωή μας η εβδομάδα
έχει μόνο Παρασκευές
και η χρονιά έχει μόνο μια εποχή
κι εκείνη σταυρωμένη!
Η ΣΕΛΗΝΗ
Όμορφη που ’ναι η Σελήνη της παιδικής μου
ηλικίας!
Ανέβαινε στην συκαμιά του μπάρμπα Δήμου,
κουνούσε τα κλαδιά
και πέφτανε μετεωρίτες
κι ανάμεσα από τα φύλλα μου ’κλεινε το μάτι.
Αχ, τι όμορφη η Σελήνη μου. Όνειρό μου
ήταν να την παντρευτώ,
ή τουλάχιστον να ’παιρνα νύφη απ’ τη Σελήνη.
Τα μεσάνυχτα, σαν πήγαινα στο σπίτι
στεκόταν στην κληματαριά, δίπλα στο παραθύρι
και τελικά την φιλούσα μέσα στα όνειρα.
Ήταν αλήθεια όμορφη! Τώρα στον ουρανό
είναι μια γριά στριμμένη και χοντρομπαλού
με ανάκατα μαλλιά πάνω στα κύματα,
που όλη τη νύχτα,
κουτσομπολεύει η ζηλιάρα τα κορίτσια της
πόλης.
ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΠΟΥ ΚΟΙΜΑΤΑΙ
Λίγη σιωπή, παρακαλώ! Τούτο το άστρο το μικρό
κοιμάται ακουμπισμένο στα τραγούδια μου.
Σίγουρα τα όνειρα του
παίζουν
με τα όνειρα του γιού μου.
ΣΤΟ ΓΙΟ ΜΟΥ
Γιε μου, σε τούτη την ανηφοριά, το βήμα μου
είναι αργό, είναι βαρύ,
γι’ αυτό μην κοντοστέκεσαι και μην με
καρτερείς.
Καμία εγκαρτέρηση δεν θα σε πάει μπροστά.
Άσε με εμένα να ξεπροβοδώ τις μέρες μου
κι εσύ περπάτα μόνος σου να φτάσεις ως εκεί
που
ονειρευόμουνα να φτάσω,
εκεί, να είναι η γραμμή εκκίνησής σου.
Να ξέρεις, πως δεν θα ’σαι μόνος σου. Εκεί σε
περιμένει
χαμογελαστό,
συνοδοιπόρος σου να γίνει, το όνειρο μου, γιέ
μου.
ΕΝΑΣ ΜΑΣΤΡΟΠΟΣ ΣΦΥΡΙΖΕΙ…
… κι εμένα δεν ξέρω γιατί με παγώνει, δεν ξέρω
τι
μου θυμίζει αυτή η μελωδία.
Μην τον αφήνετε παρακαλώ να κατασπαράσσει
τα τραγούδια της αγάπης.
ΟΙ ΚΟΜΜΕΝΕΣ ΜΠΟΥΚΑΜΒΙΛΙΕΣ*
Τις κόψανε ανηλεώς τις μπουκαμβίλιες
κι απ’ τα κλαριά τους πέταξαν οι αναμνήσεις
μου
σπουργίτια τρομαγμένα.
Ένιωθα πάντα μια ανάγκη αδήριτη να είχα
παιδική
ηλικία,
κι ολοχρονίς μου την προσέφερε το άνθισμα
της μπουκαμβίλιας.
Των λουλουδιών τα χρώματα τώρα δεν τα διακρίνω
και
τα σπουργίτια δεν με πλησιάζουν.
Κουφαλιασμένο δέντρο είμαι πια, που σκούζει
στον άνεμο.
*Καλλωπιστικό φυτό που λέγεται ότι το έφερε από
τις αραβικές χώρες ο ποιητής Ναϊμ Φράσερι όταν εργαζόταν στο τελωνείο των Αγίων
Σαράντα.
ΤΟ ΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Σλάβοι στρατηγοί. Κι αντίκρυ οι Αναγεννητές
μας.
Στις δυο όχθες του Μαύρου Δρίνου.
Άνθρωποι που συνομιλούν καλοσυνάτα
και
μνημεία που κοιτάζονται με μένος.
Στρούγκα, 29 Νοέμβρη 2007.
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
Ι. Η ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ
1. Πότε θα φύγει
2. Η λεωφόρος 1 Μάη
3. Εικονίσματα
4. Τα κορίτσια ξενιτεύτηκαν
5. Το σπίτι του πρόσφυγα
6. Στιγμή
7. Ο Κωνσταντίνος
8. Άσκοπα
9. Οι γριές του Βούρκου
10. Αρχή
11. Έτος 1997
12. Το σκάφος
13. Ανακοίνωση
14. Στα Εξαμίλια
15. Η άνοιξη που δεν ήρθε
16. Επέκταση
17. Το χωριό που πεθαίνει
18. Μέρα Μαρτίου, η ώρα οχτώ
19. Ωδή στην ελευθερία
20. Είχα μια ανιψιά
21. Μεσημεριανό
22. Το ερωτικό τραγούδι
23. Το τριαντάφυλλο του ονείρου
24. Λόγια αγάπης
25. Οι ζητιάνοι
ΙΙ. ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ
26. Ο σοφράς
27. Ούτε και σήμερα
28. Και τούτο το φθινόπωρο
29. Τρίπτυχο
30. Γλάρος που βουτά…
31. Συνηθισμένη μέρα
32. Δεν καταλάβαμε
33. Ίσως έρθει τη Δευτέρα
34. Το χωριό των προσφύγων
35. Το δάκρυ της θάλασσας
36. Σούρουπο
37. Μάτια κοριτσιού στο πεζοδρόμιο
38. Φόνος
39. Οι κλαίουσες ιτιές
40. Εν πλω προς Ότραντο
41. Οι Κυριακές του Μάρτη
42. Στο νεκροταφείο
43. Τα κορίτσια της πόλης μου
44. Άτυχος
45. Η σελήνη του Αυγούστου
46. Ανήμερα του Μέγα Πάσχα
47. Σαν κύμα
ΙΙΙ. Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΟΥ ΓΛΑΡΟΥ
48. Τούτη η πόλη
49. Όταν έρχεται ο Απρίλης
50. Το τελευταίο νανούρισμα
51. Η κόρη του εργάζεται στο Μιλάνο
52. Πληγωμένη άνοιξη
53. Το νυφικό
54. Μουζίνα
55. Τα κορίτσια των σπιτιών μας
56. Τέλη φθινοπώρου
57. Μοναχός
58. Η κόρη μου
59. Πύλιουρη
60. Αυγουστιάτικη νύχτα
61. Ο πατέρας μου
62. Ο γυρισμός
63. Ο θρύλος της φυλής
64. Η αναπαλαίωση του φρουρίου
65. Η πράσινη γραμμή
66. Το σπίτι μου στην ακροθαλασσιά
67. Πότε θα με ξοφλήσετε
68. Αργοπορημένο ρόδο
69. Δίπτυχο για ένα όνομα
70. Προσωπογραφία της θείας Σοφίας
71. Στους Αγίους Σαράντα
72. Καυγάδες
ΙV. ΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΜΟΥ ΗΛΙΚΙΑΣ
73. Απρίλης
74. Μοναξιά το χειμώνα
75. Το νερό που πλένομε τα χέρια
76. Ένα σύννεφο μ’ εμποδίζει
77. Επίλογος
78. Έφτασα κουρασμένος στα Γιάννενα
79. Σταυρωμένη άνοιξη
80. Η σελήνη
81. Το αστέρι που κοιμάται
82. Στο γιο μου
83. Ένας μαστροπός σφυρίζει
84. Οι κομμένες μπουκαμβίλιες
85. Το μένος των μνημείων
