Timo Merkuri

 

TRISHTIMI I ODISE KOTES

 

Timo Mërkuri

Odise Kote me poezinë e tij "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja" shpalos një përzierje të fuqishme ndjenjash të dhimbjes dhe shpresës. Poezia ka një strukturë të lirë dhe të ndjeshme, që pasqyron natyrën e brishtë të temave që trajtohen.

I- "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja ..." është një titull që menjëherë krijon  kontrast mes dy koncepteve të kundërta: shpresës dhe humbjes. Kjo krijon një ndjenjë të trishtimit dhe dhimbjes, por gjithashtu sugjeron se nga humbja mund të lindë një formë e re e shpresës.

Në strofën e parë, poet i referohet "thellësisë" dhe fuqisë që ajo të jep, duke sugjeruar se ndjenjat e forta dhe përvojat e thella mund të çojnë në një ndjesi të re të kontrollit dhe fuqisë personale. Ky mendim pasqyrohet në vargun "Pas çdo krahu hedhur, nis diçka e re", duke treguar për rinisje pas vështirësive.

II-Deti është një motiv qendror në poezi, simbolizon thellësinë, misterin dhe pavdekësinë. Poeti e paraqet detin si një vend prehjeje të përjetshme për marinarin, "Marinari varr më të mirë paska detin!", duke sugjeruar një paqe dhe qetësi,  gjetur pas një jete të vështirë. Kjo metaforë thellohet më tej me imazhin e zogut që ndjek dallgët dhe të pulëbardhave që flasin, duke krijuar një lidhje mes njeriut dhe natyrës, dhe ndjesisë së përjetësisë dhe të qetësisë që deti sjell.

-Poeti përdor figurën e zogut që ndjek dallgët për të shprehur vetminë dhe nevojën për shoqëri, "O zog që më ndjek dallgëve, a ke të dashur?". Kjo pyetje personale për zogun krijon një moment të ndjeshëm dhe intim. “O ju zogj që veni e vini” na kujton këngën “Vajz’ e valeve” duke na treguar lidhjen e motivit të poezisë modern së Odise Kotes me motivet tradicionalite. Zogu dhe pulëbardhat që flasin përfaqësojnë një dëshirë për komunikim dhe ndarje të sekreteve, duke reflektuar ndjenjën e vetmisë dhe nevojën për intimitet dhe mirëkuptim.

-Erëra aventuri dhe jeta që noton pas një lajmi të pamundur përfaqësojnë përpjekjen e njeriut për të arritur ëndrrat e veta, pavarësisht realitetit të ashpër. Këto imazhe theksojnë përpjekjet e pafundme dhe sfidat e jetës. "Po i ndoqe ëndrrat, kurrë nuk i kap dot. Kur duan ato të kthehen, ti nuk je aty...!" Kjo frazë e fundit është një reflektim i trishtimit të poetit për pamundësinë e kapjes së ëndrrave dhe mungesës së tyre në momentet kur janë më të nevojshme. Pra, poezia përfundon me ripërsëritjen e titullit, duke mbyllur ciklin e mendimeve dhe ndjenjave,cikël që përforcon temën e shpresës që lind nga humbja dhe dhimbja, një realitet i ashpër dhe i pranuar si pjesë e jetës.

-Gjuha e Kotes është e thjeshtë, por e ngarkuar me simbole dhe metafora të fuqishme. Poeti përdor një ton reflektiv dhe meditativ që pasqyron ndjenjat e tij të thella dhe introspektive.

Në përmbledhje, poezia "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja" nga Odise Kote eksploron temën e shpresës që buron nga përvoja e humbjes dhe dhimbjes. Me anë të simboleve të detit dhe aventurës, poeti shpreh një ndjenjë të vetmisë, kërkimit dhe reflektimit mbi natyrën e ëndrrave dhe realitetit.

II-Poezia "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja" e poetit Odise Kote mund të vlerësohet më së miri si një poezi simbolike dhe metaforike, me elemente të forta imazhiste, sepse:

-Poezia përdor shumë simbole për të shprehur idetë dhe ndjenjat e saj. Deti, për shembull, është një simbol i thellësisë, misterit dhe pavdekësisë. Marinari që gjen varrin në det simbolizon paqen dhe qetësinë e përjetshme pas një jete të vështirë. Zogu dhe pulëbardhat janë simbole të vetmisë, komunikimit dhe shpresës

-Poezia ka tipare metaforat pse ato janë të pranishme në të gjithë poezinë. Për shembull, "thellësia ka diçka që bën të ndihesh zot" është një metaforë që nënkupton fuqinë dhe kontrollin që mund të vijë nga përvoja e thellë emocionale. Fraza "po i ndoqe ëndrrat, kurrë nuk i kap dot" është një tjetër metaforë që tregon pamundësinë e realizimit të plotë të ëndrrave dhe dëshirave të njeriut.

-Poezia ka tipare imazhiste pse përdor imazhe të gjalla dhe të qarta për të krijuar një efekt të fortë vizual te lexuesi. Përshkrimi i detit, zogut që ndjek dallgët, dhe pulëbardhave që flasin janë të gjitha imazhe të fuqishme që ndihmojnë në krijimin e një atmosfere të veçantë dhe të ndjeshme.

-Të kuptojmë se poezia ka elemente realiste në shfaqien e ndjenjave dhe përjetimeve njerëzore, por ajo nuk mund të klasifikohet si realiste. Theksi i saj është më shumë në përvojën emocionale dhe në përdorimin e simboleve dhe metaforave për të shprehur ndjenja të thella, sesa në përshkrimin e saktë dhe të detajuar të realitetit.

III-Poezia "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja" e Odise Kotes, si një poezi moderne, lidhet me disa rryma bashkëkohore të modernizmit, duke përfshirë simbolizmin, modernizmin dhe imazhizmin. Secila prej këtyre rrymave kontribuon në strukturën dhe stilin e poezisë në mënyra të ndryshme.

-Në qasje me rrymën e simbolizmit poezia e Kotes përdor një numër të madh simbolesh për të shprehur ndjenjat dhe idetë e saj, siç janë deti, marinari, zogu dhe pulëbardhat. Këto simbole shërbejnë për të krijuar një shtresë më të thellë kuptimi dhe për të evokuar emocione të fuqishme tek lexuesi. Simbolizmi është një rrymë letrare që e përdor shpesh këtë teknikë për të komunikuar përvojat e brendshme dhe të padukshme të individit.

-Si pjesë e modernizmit, poezia reflekton një ndjenjë të fragmentarizmit dhe të kërkimit për kuptim në një botë që duket e paqartë dhe e pakuptueshme. Poezia e Kotes shpreh përpjekjen njerëzore për të gjetur shpresë dhe kuptim pas humbjes dhe vështirësive, një temë e zakonshme në letërsinë moderniste.

-Poezia e Kotes shfaq qasje thelbësore me ekzistencializmin, ndonëse kjo rrymë nuk është domosdoshmërisht poetike në thelb, temat ekzistencialiste janë të dukshme në poezinë e Kotes, kjo për arsye se autori është veçse një poet modern edhe një prozator i nivelit të lartë dhe poeti e shkrimtari te ai japin e marrin me njeri tjetrin. Pyetjet mbi kuptimin e jetës, humbjen, vetminë dhe përpjekjen për të gjetur shpresë në një botë të pakuptimtë janë të gjitha elemente që lidhen me ekzistencializmin.

Në thelb, poezia e Odise Kotes "E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja" mund të klasifikohet si poezi që i përket modernizmit të simbolizmit, me elemente të forta imazhiste dhe ekzistencialiste. Këto rryma ndihmojnë në krijimin e një poezie të thellë, komplekse dhe të ndjeshme që rezonojnë me lexuesit në nivele të ndryshme.

 

Sarandë, më 17.05.2024

 

E trishtë kjo shpresë që lind nga humbja ...

Thellësia ka diçka që bën të ndihesh zot,

Pas çdo krahu hedhur, nis diçka e re.

Fryma shkon ngadalë, atje tej tek bregu,

Marinari varr më të mirë paska detin!

 

O zog që më ndjek dallgëve, a ke të dashur?

Më thuaj se unë di të ruaj sekrete.

Flasin pulëbardhat, eh ç'shpendë besnike,

Më prekin herë pas here frikën dhe flokët.

 

Si mund të bëj kërkime për një mrekulli,

Asgjë nuk është ashtu siç duhej të ishte.

Erë aventure fryn mëngësh e jakë këmishe.

Gjithë dita not pas një lajmi të pamundur.

 

Po i ndoqe ëndrrat, kurrë nuk i kap dot.

Kur duan ato të kthehen, ti nuk je aty...!

E trishtē kjo shpresë që lind nga humbja ...